در امور کیفری و هم در امور مدنی، افراد می توانند از حق تظلم خواهی خود استفاده کنند و برای احقاق حق خود به دادگاه مراجعه کنند. طرح دعوا حق مسلم هر فردی است که در قوانین مختلف از جمله قانون اساسی به این موضوع اشاره شده است. بعد از تظلم خواهی و رسیدگی به دعوای طرفین ممکن است خواهان یا خوانده نسب به رای دادگله اعتراض داشته باشند، در این شرایط طرفین م یتوانند از طرق اعتراضی که در قانون پیش بینی شده استفاده کنند.
قاعده اعتبار امر مختوم در یا اعتبار امر قضاوت شده در این موقعیت معنا پیدا می کند بین صورت که اگر بعد از صدور حکم دادگاه و اعتراض به آن رای قطعی صادر شد، طرین نمی توانند در خصوص همان دعوا دوباره دعوای جدیدی در محاکم مطرح نمایند
این اصل حقوقی هم در دعاوی حقوقی و هم در دعاوی کیفری اجرا می شود.در این مقاله قصد داریم به جزئیات این اصل حقوقی بپردازیم.
مهم ترین عناوین این مقاله
- تعریف اعتبار امر مختومه
- شرایط ایجاد اعتبار امر مختومه
- اعتبار امر مختومه کیفری در قرار موقوفی تعقیب
- اعتبار امر مختومه کیفری و قرار منع تعقیب
جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را کلیک نمایید
تعریف اعتبار امر مختومه
برای تعریف اعتبار امر مختومه باید ابتدا به این موضوع اشاره کنیم که طرفین می توانند برای ثبت اعتراض خود نسبت به رای دادگاه از راه تجدید نظر، فرجام خواهی، واخواهی و غیره استفاده کنند. بعد از ثبت اعتراض، رای صادره قطعی خواهد بود و طرح مجدد همان دعوا در دادگاه و مراجع قضایی امری بیهوده و بلااثر است لذا برای جلوگیری از تکرار و اهمیت و اعتبار رای دادگاه، اصل اعتبار امر مختومه شکل گرفته و اجرا می شود.
اعتبار امر مختومه می تواند نشان دهنده اقتدار و قاطعیت دستگاه قضایی باشد همچنین به قضات یادآوری می کند که باید تمام تلاش خود را برای رعایت جوانب انصاف و عدالت بنمایند.
شرایط ایجاد اعتبار امر مختومه
با تجه به توضیحات مقاله متوجه شدیم که طرح مجدد دعوا در محاکم امکان پذیر نیست. اما در چه شرایطی دعوا شامل اعتبار امر مختومه می شود؟
به جهت اینکه دعوایی شامل اصل اعتبار امر مختومه گردد، باید حائز شرایط قانونی باشد و اگر این شرایط را نداشته باشد شامل این اصل نمی شود.
1 – وحدت شاکی و متهم: به این معنی که طرفین پرونده، همان کسانی باشند که دعوای قبلی را طرح کرده اند. برای مثال: اگر شخص الف به عنوان شاکی علیه شخص ب دعوایی با موضوع تصرف عدوانی طرح کرده باشد و رای قطعی صادر شده باشد، نمی تواند علیه همین فرد، در دادگاه صادر کننده رای، دعوای تصرف عدوانی مطرح کند.
2 – وحدت موضوع یا واقعه مجرمانه: به این معنی که اگر زمانی در خصوص دعوایی امر مختومه اعمال می شود که موضوع دعوای دوم با دعوای اول یکسان باشد. یعنی اگر بین فرد الف و ب یکبار در خصوص توهین دعوا مطرح شده و حکم صادر شده است ، دیگر نمی توانند مجدددا راجع به توهین نسب به همان شخص در همان دادگاه، دعوای توهین مطرح نماید.
3– وحدت سبب: یکی دیگر از شرایطی که موجب اعتبار امر مختومه است وحدت سبب می باشد. یعنی سبب و علت دعوا باید یکی باشد که اعتبار امر مختومه محسوب گردد .
اعتبار امر مختومه کیفری در قرار موقوفی تعقیب
اعتبار امر مختومه کیفری نیازی به ایراد از سوی متهم ندارد و محدود به زمان معینی هم نیست مرجع تحقیق در هر زمان که پی به وجود سابقه رسیدگی به موضوع و صدور حکم قطعی واجد شرایط اعتبار امر مختومه ببرد باید از ادامه رسیدگی خودداری و قرار موقوفی تعقیب صادر کند .
در خصوص قرارهای صادره از سوی دادسرا باید گفت که قرارهای موقوفی تعقیب اعتبار امر مختومه را دارند و با قطعیت یافتن آن ها دیگر امکان رسیدگی مجدد به اتهام موضوع این قرار وجود ندارد .
اعتبار امر مختومه کیفری و قرار منع تعقیب
قرار منع تقیب یکی از انواع قرار هایی است که دادسرا در مقام تحقیقات مقدماتی صادر می کند. قرار منع تعقیب در دو حالت صادر می شود.
1- به دلیل جرم نبودن عمل ارتکابی
2- به دلیل فقدات یا عدم کفایت ادله موجود بر اثبات جرم
در مورد اول، یعنی زمانی که قرار منع تعقیب به دلیل جرم نبودن عمل صادر می شود، قرار صادره از اعتبار امر مختومه پیروی می کند.
در مورد دوم یعنی زمانی که به دلیل فقدان ادله قرار منع تعقیب صادر شده است، این قرار نیز از اعتبار امر مختومه پیروی می کند مگر پس از کشف دلایل جدید که در این شرایط فقط برای یک مرتبه با در خواست دادستان و تجویز دادگاه امکان تعقیب مجدد متهم فراهم می شود.
مشاوره حقوقی با وکیل
استفاده از وکیل خوب در دعاوی حقوقی می تواند مسیر موفقیت و پیروزی شما را آسان تر و کوتاه تر نماید. گروه وکلای حقوق بشر با برهر مندی از وکیل خانواده، طلاق، مهریه، نفقه می تواند به صورت کاملا تخصصی پرونده شما را بررسی و بهترین راهکار حقوقی را ارائه دهد.
همچنین دپارتمان امور تجاری این موسسه حقوقی با داشتن وکیل در امور ثبتی، اداری و تجاری آماده خدمات مشاوره ای و وکالتی به مراجعین می باشد.
جهت ارتباط با گروه وکلای حقوق بشر با تلفن گویای مجموعه تماس حاصل فرمائید تا به کارشناسان مجموعه متصل شوید.
جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را کلیک نمایید