طبق ماده 1148 قانون مدنی، طلاق رجعی نوعی طلاق است که در آن مرد در طول "عده" حق رجوع و بازگشت به زندگی مشترک با همسر خود را دارد. به عبارت دیگر، در این نوع طلاق، طلاق به طور کامل نهایی نشده و مرد می‌تواند در مدت عده از تصمیم خود پشیمان شده و دوباره به همسرش رجوع کند.
نامگذاری طلاق رجعی به دلیل "حق رجوع" مرد است. در واقع، این حق، ویژگی اصلی این نوع طلاق را از سایر انواع طلاق متمایز می‌کند.
در این مقاله قصد داربم به شرایط و نحوه اجرای طلاق رجعی بپردازیم. تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
مهم ترین عناوین این مقاله
- شرایط وقوع طلاق رجعی
- تبعات حقوقی طلاق رجعی
- تفاوت طلاق رجعی با طلاق بائن
- آیا طلاق رجعی در شناسنامه ثبت می‌شود؟
- مراحل ثبت طلاق رجعی در شناسنامه
جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را کلیک نمایید
شرایط وقوع طلاق رجعی
زمانی که مرد پس از طلاق، اراده خود را به بازگشت به زندگی مشترک با همسرش اعلام می‌کند، به این عمل "رجوع از طلاق" گفته می‌شود. این اقدام، نوعی "عمل حقوقی" محسوب می‌شود که باید به طور واضح و مشخص به اطلاع زن برسد. به جهت تحقق رجوع از طلاق، نیازی به تشریفات خاصی نیست. هرگونه سخن یا رفتاری که به طور معمول نشان‌دهنده قصد رجوع از طرف مرد باشد، کافی است. بوسیدن، لمس کردن و یا هر نوع گفتاری که دلالت بر تمایل مرد به بازگشت به زندگی مشترک داشته باشد، در این دسته قرار می‌گیرد. با وجود اینکه برای تحقق رجوع از طلاق، نیازی به اطلاع مستقیم به زن نیست، اما از آنجا که این اقدام وظایف جدیدی را برای زن در زندگی زناشویی به همراه خواهد داشت، لازم است که زن از این موضوع آگاه شود. از تاریخ آگاهی زن از رجوع مرد، وظایف زناشویی وی در قبال شوهرش از سر گرفته می‌شود. نکته حائز اهمیت در این خصوص، ثبت رجوع از طلاق در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق در خلال یک ماه از تاریخ رجوع است. در غیر این صورت، مرد به مجازات عدم ثبت رجوع از طلاق محکوم خواهد شد.
تبعات حقوقی طلاق رجعی
در مباحث پیشین به مفهوم و شرایط وقوع طلاق رجعی و همچنین نحوه رجوع مرد از طلاق پرداخته شد. همانطور که اشاره شد، طلاق رجعی از طلاق بائن متمایز بوده و به همین دلیل بررسی آثار و تبعات ناشی از آن حائز اهمیت است.
یکی از بارزترین آثار طلاق رجعی، تکلیف مرد به پرداخت نفقه به زن در طول "عده" طلاق رجعی است. در این مدت، زن همچنان در حکم زوجه محسوب می‌شود و از حقوق و تکالیف زناشویی برخوردار است.
از آنجا که طلاق رجعی به منزله انحلال کامل رابطه زوجیت نیست، در صورت فوت یکی از زوجین (زن یا شوهر) در طول "عده" طلاق رجعی، طرف مقابل از او ارث خواهد برد. این موضوع نشان‌دهنده تداوم نسبی رابطه حقوقی زوجین در این نوع طلاق است.
تفاوت طلاق رجعی با طلاق بائن
در طلاق رجعی، مرد تا پایان "عده" حق رجوع دارد، در حالی که در طلاق بائن چنین امکانی وجود ندارد. در این نوع طلاق ، مرد موظف به پرداخت نفقه به زن در طول "عده" طلاق است، در حالی که در طلاق بائن تکلیف به پرداخت نفقه وجود ندارد. در طلاق رجعی برخلاف طلاق بائن، در صورت فوت یکی از زوجین در طول "عده" طلاق، طرف مقابل از او ارث می‌برد، در حالی که در طلاق بائن چنین حقی وجود ندارد.
آیا طلاق رجعی در شناسنامه ثبت می‌شود؟
یکی از دغدغه‌های افراد در خصوص طلاق رجعی، ثبت آن در شناسنامه است. این سوال مکرراً مطرح می‌شود که آیا پس از صدور حکم طلاق رجعی توسط دادگاه، و مراجعه یکی از زوجین یا هر دوی آنها به دفتر طلاق، طلاق در شناسنامه آنها ثبت خواهد شد یا خیر؟
پاسخ به این سوال را می‌توان در ماده 38 قانون حمایت خانواده مصوب سال 1392 یافت. طبق این ماده:
در طلاق رجعی، صیغه طلاق مطابق با مقررات جاری انجام و صورتجلسه‌ای از آن تنظیم می‌شود. اما ثبت طلاق در شناسنامه منوط به ارائه گواهی کتبی از حداقل دو شاهد مبنی بر سکونت زوجه مطلقه در منزل مشترک تا پایان دوره عده است، مگر اینکه زن رضایت به ثبت آن داشته باشد. در صورت رجوع زوجین، صورتجلسه طلاق ابطال و در غیر این صورت، صورتجلسه تکمیل و طلاق ثبت می‌شود. صورتجلسه تکمیل شده باید به امضای سردفتر، زوجین یا وکیل آنها و دو شاهد طلاق برسد. در صورت درخواست زوجه، گواهی مبنی بر اجرای صیغه طلاق و عدم رجوع زوج به وی اعطاء می‌شود. در هر صورت، پس از انقضای دوره عده و عدم اثبات رجوع، طلاق ثبت خواهد شد.
در طلاق رجعی، زن تا پایان دوره عده (3 ماه و 10 روز) حق رجوع دارد، به این معنی که زوجین می‌توانند به زندگی مشترک خود بازگردند. در این مدت، زن همچنان از حقوق و تکالیف زناشویی برخوردار است و نفقه به او تعلق می‌گیرد. اگر زوجین در دوره عده رجوع نکنند، طلاق رجعی به طلاق قطعی تبدیل می‌شود و دیگر امکان رجوع وجود ندارد. ثبت طلاق رجعی در شناسنامه، صرفاً به درخواست یکی از زوجین یا هر دوی آنها انجام می‌شود و اجباری نیست.
مراحل ثبت طلاق رجعی در شناسنامه
در طلاق رجعی، پس از صدور حکم طلاق توسط دادگاه، صیغه طلاق توسط سردفتر اجرا می‌شود و این موضوع در صورتجلسه‌ای ثبت می‌گردد. اما این طلاق، تا زمانی که یکی از دو شرط زیر محقق نشود، در شناسنامه زوجین ثبت نخواهد شد:
1. سپری شدن دوره عده و ارائه گواهی:
• در این حالت، باید دوره عده (3 ماه و 10 روز) به پایان برسد و دو شاهد مرد با ارائه یک استشهادیه، سکونت زوجه را در منزل زوج طی این مدت تأیید کنند.
2. رضایت زوجه:
• زن می‌تواند با رضایت شخصی خود، تقاضای ثبت طلاق رجعی در شناسنامه را داشته باشد.
اگر زوج در طول دوره عده به همسر خود رجوع کند، صورتجلسه طلاق ابطال شده و ثبت آن در شناسنامه منتفی می‌شود. اما در صورت عدم رجوع تا پایان دوره عده، با انقضای عده، طلاق رجعی در شناسنامه زوجین ثبت شده و بدین ترتیب، فرآیند طلاق رجعی به طور کامل به پایان می‌رسد.
چطور با یک وکیل خوب مشاوره حقوقی بگیریم؟
همه کسانی که حداقل یکبار پا به دادگاه گذاشته اند یا درگیر پرونده های حقوقی و کیفری بوده اند، حتما در لحظاتی جای خالی یک وکیل خوب را احساس کرده اند. در صورتی که شما با مشکلات حقوقی درگیر هستید و به دنبال یک وکیل خوب و با سابقه هستید، نگران نباشید. ما بهترین موسسه حقوقی را به شما معرفی می کنیم. گروه وکلای حقوق بشر با بهره مندی از وکلای پایه یک دادگستری، اساتید دانشگاه و کارشناسان خبره، آماده ارائه خدمات در امور ثبتی، اداری، تجاری، خانواده، طلاق، مهریه، نفقه و غیره هستند.
در صورت نیاز می توانید با تلفن این موسسه حقوقی تماس حاصل نمائید و با اخذ نوبت به دفتر یا شعب این مجموعه مراجعه کنید.
جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را کلیک نمایید