طبق مقررات حقوقی، افرادی که به دلایلی همچون صغر، سفاهت یا جنون، توانایی اداره امور خود را به طور کامل ندارند، محجور تلقی می‌شوند. برای حفاظت از حقوق و اموال این افراد، قانونگذار نهاد قیمومت را پیش‌بینی کرده است. در شرایط عادی، پدر به عنوان ولی قهری و قیم فرزند صغیر محسوب می‌شود. اما در صورت فوت پدر، سوالاتی در مورد تعیین قیم جدید برای فرزند مطرح می‌شود.
پس از فوت پدر، فرزند صغیر به دلیل عدم اهلیت قانونی، نیازمند شخصی است تا از حقوق و اموال وی محافظت کند. این شخص، قیم نامیده می‌شود. تعیین قیم برای صغیر، امری ضروری است تا از تضییع حقوق وی جلوگیری شود و امور مالی و شخصی او به نحو مطلوب اداره شود.
تعیین قیم برای صغیر پس از فوت پدر، امری ضروری است تا از حقوق و منافع صغیر محافظت شود. انتخاب قیم مناسب، نقش مهمی در آینده صغیر دارد. بنابراین، دادگاه باید با دقت و بررسی همه جوانب، نسبت به تعیین قیم اقدام کند.

مهمترین عناوین این مقاله

• چه  عواملی در تعیین قیم موثر است؟
• شرایط قیمومت چیست؟
• نحوه تعیین قیم

                                                      جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را  کلیک نمایید

چه  عواملی در تعیین قیم موثر است؟

همانطور که در متن پیشین تشریح شد، نهاد قیمومت به منظور حمایت از حقوق و منافع افرادی که به دلایل مختلف قادر به اداره امور خود نیستند، ایجاد شده است. یکی از مهم‌ترین سوالاتی که در این زمینه مطرح می‌شود، تعیین قیم برای صغیری است که پدر خود را از دست داده است. در این تحلیل، به بررسی دقیق‌تر این موضوع و عوامل مؤثر در تعیین قیم خواهیم پرداخت.
تعیین قیم برای صغیری که پدر خود را از دست داده است، به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
•    نزدیکی نسبی: معمولاً نزدیک‌ترین خویشاوندان صغیر که دارای اهلیت و صلاحیت لازم باشند، اولویت انتخاب به عنوان قیم را دارند.
•    صلاحیت اخلاقی و مالی: قیم باید فردی سالم و صالح اخلاقی باشد و توانایی اداره امور مالی صغیر را داشته باشد.
•    علاقه و دلسوزی نسبت به صغیر: قیم باید نسبت به صغیر علاقه و دلسوزی داشته باشد و به بهترین نحو از حقوق و منافع وی دفاع کند.
•    نظریه دادستان: نظر دادستان در تعیین قیم بسیار مهم است، زیرا دادستان نماینده جامعه و حافظ حقوق اطفال است.
•    رأی دادگاه: در نهایت، دادگاه با توجه به تمام جوانب امر و با در نظر گرفتن نظریه دادستان، تصمیم نهایی را در مورد تعیین قیم اتخاذ می‌کند.
تعیین قیم برای صغیری که پدر خود را از دست داده است، امری حساس و مهم است. هدف از تعیین قیم، حفاظت از حقوق و منافع صغیر و فراهم کردن شرایط مناسب برای رشد و توسعه او است. بنابراین، انتخاب قیم باید با دقت و توجه به همه جوانب صورت گیرد.

شرایط قیمومت چیست؟

در بخش‌های قبلی به اهمیت تعیین قیم برای صغیری که پدر خود را از دست داده است و همچنین به عوامل مؤثر در انتخاب قیم پرداختیم. در این بخش، به بررسی دقیق‌تر شرایطی که یک فرد باید برای احراز سمت قیمومت دارا باشد، خواهیم پرداخت.
قانونگذار برای اطمینان از اینکه امور محجور به بهترین نحو اداره می‌شود، شرایط خاصی را برای احراز سمت قیمومت تعیین کرده است. این شرایط به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
•    شرایط مثبت: این شرایط به ویژگی‌هایی اشاره دارد که یک فرد باید دارا باشد تا بتواند به عنوان قیم انتخاب شود، مانند صلاحیت اخلاقی، مالی و علاقه به صغیر.
•    شرایط منفی: این شرایط به عیوبی اشاره دارد که وجود آن‌ها مانع از احراز سمت قیمومت می‌شود.
قانونگذار در ماده 1231 قانون مدنی، برخی از شرایطی که مانع از احراز سمت قیمومت می‌شوند را برشمرده است. از جمله این شرایط می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
•    محجور بودن خود قیم: فردی که خود محجور باشد، نمی‌تواند قیم دیگری شود.
•    محکومیت به جرایم خاص: افرادی که به جرایم خاصی مانند سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری و... محکوم شده‌اند، نمی‌توانند قیم شوند.
•    فساد اخلاقی: افرادی که به فساد اخلاقی معروف باشند، صلاحیت قیمومت ندارند.
•    وجود دعوای حقوقی با محجور: افرادی که با محجور دارای دعوای حقوقی باشند، نمی‌توانند قیم شوند.
•    ورشکستگی: افرادی که حکم ورشکستگی آن‌ها صادر شده است، نمی‌توانند قیم شوند.
•    عدم رضایت شوهر: در صورتی که زن بخواهد قیم شود، باید رضایت شوهر خود را داشته باشد.
تعیین شرایط برای قیمومت از این جهت اهمیت دارد که اطمینان حاصل شود فردی که مسئولیت اداره امور محجور را بر عهده می‌گیرد، صلاحیت و شایستگی لازم را داشته باشد. رعایت این شرایط باعث می‌شود تا از حقوق محجور به نحو مطلوب محافظت شود و از سوءاستفاده‌های احتمالی جلوگیری شود.
انتخاب قیم برای صغیری که پدر خود را از دست داده است، امری حساس و مهم است. قانونگذار با تعیین شرایط دقیق برای قیمومت، سعی کرده است تا اطمینان حاصل کند که امور محجور به بهترین نحو اداره می‌شود. رعایت این شرایط و نظارت دادگاه بر عملکرد قیم، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

نحوه تعیین قیم

در بخش‌های قبلی به بررسی شرایط لازم برای قیمومت و همچنین به شرایطی که مانع از احراز سمت قیمومت می‌شود، پرداختیم. در این بخش، به بررسی دقیق‌تر نحوه تعیین قیم پس از فوت پدر خواهیم پرداخت.
تعیین قیم، فرایندی حقوقی است که تحت نظارت دادگاه انجام می‌شود. مراحل کلی این فرایند به شرح زیر است:
1.    تقدیم دادخواست: یکی از بستگان صغیر یا دادستان می‌تواند با تقدیم دادخواستی به دادگاه خانواده، درخواست تعیین قیم کند.
2.    بررسی دادخواست: دادگاه به درخواست و مدارک ارائه شده توسط متقاضی رسیدگی می‌کند.
3.    تحقیقات دادگاه: دادگاه برای بررسی صلاحیت متقاضیان قیمومت و همچنین وضعیت محجور، تحقیقات لازم را انجام می‌دهد. این تحقیقات ممکن است شامل استماع شهادت شهود، اخذ گزارش از مراجع ذی‌ربط و... باشد.
4.    صدور حکم: پس از اتمام تحقیقات، دادگاه با صدور حکمی، فردی را به عنوان قیم تعیین می‌کند.
طبق قانون، در صورت دارا بودن شرایط لازم، خویشاوندان نزدیک محجور، اولویت انتخاب به عنوان قیم را دارند. این امر به این دلیل است که خویشاوندان نزدیک معمولاً بیشترین علاقه و دلسوزی را نسبت به محجور دارند و شناخت بیشتری از او دارند.
دادستان به عنوان نماینده جامعه و حافظ حقوق اطفال، نقش مهمی در تعیین قیم دارد. دادستان موظف است در مواردی که از عدم صلاحیت یا عدم اهلیت یکی از متقاضیان قیمومت اطلاع پیدا کند، به دادگاه اطلاع دهد. هر یک از طرفین دعوی، از جمله متقاضیان قیمومت و دادستان، می‌توانند نسبت به حکم صادره از دادگاه، درخواست تجدیدنظر کنند.
در صورتی که قیم به وظایف خود عمل نکند یا شرایط لازم برای قیم بودن را از دست بدهد، دادگاه می‌تواند قیم را تغییر دهد.
تعیین قیم مناسب برای محجور، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. زیرا قیم مسئول اداره امور مالی و شخصی محجور است و تصمیمات او می‌تواند تأثیر مستقیمی بر آینده محجور داشته باشد. بنابراین، دادگاه باید با دقت و بررسی همه جوانب امر، نسبت به تعیین قیم اقدام کند. تعیین قیم، فرایندی حقوقی است که هدف آن حفاظت از حقوق و منافع محجور است. دادگاه با توجه به قوانین و مقررات موجود و با در نظر گرفتن شرایط خاص هر پرونده، نسبت به تعیین قیم اقدام می‌کند.

ارتباط با  وکیل آنلاین گروه وکلای حقوق بشر

گروه وکلای حقوق بشر با داشتن وکلای زبده و متخصص  در امور حقوقی و کیفری آماده ارائه خدمات حقوقی هستند.  این مجموعه حقوقی با داشتن وکیل جرایم اینترنتی می تواند در تمامی امور حقوقی و کیفری که در فضای مجازی با بستر آنلاین ایجاد می شود راهنمای شما باشد.  چنانچه به وکیل در تنظیم، فسخ و ابطال قراردادها نیاز دارید می توانید با  وکیل تجاری یا اداری مجموعه تماس حاصل فرمائید.

                                                           جهت اخذ مشاوره و هماهنگی، آیکون پلتفرم مربوطه را  کلیک نمایید